Dokładnie 10 lat temu - 10 stycznia 2014 r. - ruszyła pierwsza w polskim górnictwie internetowa platforma szkoleniowo-informacyjna „Strefa sztygara i nie tylko” i z tej okazji chcemy przybliżyć Państwu historię jej powstania i rozwoju oraz plany na przyszłość.
Inspiracja, pomysł i pierwsze kroki
Głównym celem, który przyświecał powstaniu internetowej platformy szkoleniowo-informacyjnej, było dostarczenie pracownikom Jastrzębskiej Spółki Węglowej różnorodnych narzędzi i informacji, służących do pogłębiania wiedzy oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Powstała ona wysiłkiem m.in. byłego dyrektora OUG w Rybniku - pomysłodawcy i autora projektu oraz pracowników Zespołu BHP JSW S.A. i firmy Advicom Sp. z o.o. (obecnie JSW IT Systems Sp. z o.o.).
„Inspiracją do utworzenia platformy był obserwowany przeze mnie w trakcie pracy w kopalni, a później w OUG, utrudniony dostęp osób dozoru i osób ubiegających się o stwierdzenie kwalifikacji, do niezbędnych materiałów i informacji, a zwłaszcza aktualnych przepisów. Urzeczywistnienie pomysłu na platformę internetową realizującą te potrzeby stało się możliwe dopiero po podjęciu przez mnie pracy w Jastrzębskiej Spółce Węglowej” - wspomina Zbigniew Schinohl.
9 września 2013 roku Zarząd JSW S.A. podjął uchwałę o utworzeniu platformy szkoleniowo-informacyjnej „Strefa sztygara i nie tylko”. Po trwających dwa miesiące testach, w których brało udział około 300 wolontariuszy ze wszystkich kopalń / ruchów Spółki, 10 stycznia 2014 r. platforma została uruchomiona dla użytkowników.
Pierwszy projekt platformy
Zasoby platformy
Użytkownik platformy może na niej znaleźć m.in. informacje dotyczące stwierdzania kwalifikacji, w tym zbiory przykładowych pytań egzaminacyjnych, aktualne teksty aktów prawnych, pytania i testy kontrolne osadzone w przepisach: górniczych, prawa pracy i bhp oraz niektórych normach, tematyczne wyciągi z przepisów, poglądowe filmy i prezentacje z różnych dziedzin górnictwa, poradniki sztygarskie, referaty oraz wizualizacje zdarzeń i wypadków oraz stosowanych profilaktyk zagrożeń występujących w kopalniach, broszury i ulotki bhp, wnioski Komisji WUG po katastrofach górniczych oraz zasady udzielania pierwszej pomocy. Od dwóch lat działa na niej również samodzielna platforma e-learningowa do prowadzenia szkoleń okresowych bhp.
Na platformie „Strefa sztygara i nie tylko” od początku funkcjonuje internetowy konkurs z zakresu znajomości zasad i przepisów bhp, którego celem jest zachęcenie pracowników, zatrudnionych w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A., do pogłębiania wiedzy w tej dziedzinie. Zdobywcy pierwszych trzech miejsc w edycji rocznej otrzymują atrakcyjne nagrody finansowe. Dla 15 uczestników, którzy zdobyli mniej punktów, co miesiąc losowane są nagrody dodatkowe. Aktualnie trwa XI edycja konkursu.
Dla zwiększenia atrakcyjności platformy utworzono zakładkę „Tradycje górnicze”, gdzie można znaleźć test ze znajomości tradycji górniczych, grę multimedialną „Robota na grubie”, filmy i kroniki obrazujące historię Jastrzębia-Zdroju i kopalń jastrzębskich oraz prezentacje, dotyczące historii górnictwa węgla kamiennego oraz munduru i dystynkcji górniczych.
Materiały zamieszczane na platformie są przygotowywane nie tylko przez pracowników JSW S.A., ale pochodzą także z zasobów Wyższego Urzędu Górniczego, Okręgowych Urzędów Górniczych w Rybniku i Gliwicach, Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu, Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz Centralnego Instytutu Ochrony Pracy w Warszawie.
Z zasobów platformy korzysta aktualnie około 28 600 osób, w tym pracownicy Grupy Kapitałowej JSW, CSRG S.A. w Bytomiu i OSRG Wodzisław, WUG i OUG w Rybniku oraz pracownicy i studenci AGH i Politechniki Śląskiej.
Aktualny Plan strony
Aktualny wygląd platformy
Zespół Redakcyjny Strefy Sztygara
Autorami materiałów i innych treści zamieszczanych na platformie są: Zbigniew Schinohl - koordynator projektu, redaktor oraz Jacek Mozgol i Wacław Świerkot - z-cy redaktora.
W kształtowaniu i rozwoju platformy mają udział pozostali członkowie zespołu redakcyjnego: Danuta Prasoł, Arkadiusz Kąkol, Leszek Palarz i Patrycjusz Polak a ze strony JSW IT Systems: Leszek Łuska i Szymon Figurski - autorzy kolejnych projektów platformy i wsparcie informatyczne.
Wśród ważniejszych podejmowanych przez zespół działań należy wymienić takie jak:
udostępnienie na platformie materiałów pt. „Pierwsza pomoc u dzieci i dorosłych”, „BHP i inne aspekty ratownicze” oraz „Bezpieczeństwo pożarowe”,
opracowanie. przy współudziale OUG w Rybniku, około 1000 przykładowych pytań egzaminacyjnych, z podziałem na specjalności, ułatwiających przygotowanie do egzaminów mających na celu stwierdzenie kwalifikacji do wykonywania czynności kierownictwa i dozoru,
opracowanie i udostępnienie użytkownikom interaktywnych map górniczych ułatwiających doskonalenie umiejętności posługiwania się mapami,
zamieszczenie materiałów dotyczących zasad wykonywania pomiarów i sprzętu do określania parametrów powietrza kopalnianego oraz zasad rozmieszczania czujników gazometrii automatycznej wraz z rysunkami poglądowymi,
udostępnienie materiałów i prezentacji, dotyczących stosowanych systemów dyspozytorskich oraz czujników gazometrii automatycznej,
zamieszczenie obszernych materiałów dotyczących zagrożeń występujących w podziemnych zakładach górniczych,
redagowanie przez pracowników działów BHP kopalń / ruchów Spółki zakładki „Informacje BHP”, na której zamieszczane są co tydzień komunikaty i pouczenia bhp, opisy wypadków, zasady pomiarowe itp.,
dostarczenie pracownikom Spółki „kieszonkowych” poradników sztygarskich, opracowanych w wersji skróconej i poszerzonej (13 000 w skali Spółki),
opracowanie przez pracowników Spółki filmów na temat stosowania aparatów regeneracyjnych ucieczkowych, aktywnego gaszenia metanu oraz środków strzałowych,
udostępnienie ujednoliconych tekstów aktów prawnych za pomocą internetowego Systemu Informacji Prawnej LEGALIS (online),
współpraca z AGH (utworzenie w bibliotece Wydziału Inżynierii Lądowej i Gospodarki Zasobami 6 stanowisk komputerowych dla studentów z dostępem do platformy),
współpraca z Politechniką Śląską (utworzenie na Wydziale Górnictwa, Inżynierii Bezpieczeństwa i Automatyki Przemysłowej 2 stanowisk komputerowych dla studentów z dostępem do platformy),
utworzenie platformy e-learningowej do prowadzenia szkoleń okresowych bhp dla ustalonych grup pracowników w formie samokształcenia kierowanego z użyciem środków komunikacji elektronicznej i Internetu,
udział w opracowaniu materiału pt. „Wirtualny spacer po Izbie Tradycji KWK Knurów”,
udział w opracowaniu aplikacji „Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej 360o”, cieszącej się nadal dużym zainteresowaniem.
Nagrody i wyróżnienia
Strefa sztygara i nie tylko w krótkim czasie została doceniona i kilkukrotnie nagrodzona. Jeszcze w 2014 roku uzyskała wyróżnienie XXIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej w kategorii „Górniczy sukces roku” oraz Nagrodę I Stopnia w 42 edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy w kategorii „Przedsięwzięcia organizacyjne i edukacyjne”. Opracowana w gwarze śląskiej multimedialna gra „Robota na grubie” otrzymała Nagrodę III Stopnia w kolejnej edycji tego samego konkursu. Mimo upływu lat gra nadal cieszy się powodzeniem.
W roku 2022 aplikacja „Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej 360o”, opracowana w technologii wirtualnej rzeczywistości (wideo 360 VR), otrzymała Nagrodę I Stopnia w 48 edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy w kategorii „Przedsięwzięcia organizacyjne i edukacyjne”.
Internetowa platforma szkoleniowo-informacyjna „Strefa sztygara i nie tylko” zawiera różnorodne informacje i narzędzia służące użytkownikom do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz pogłębiania wiedzy i świadomości w dziedzinie BHP. Jest sukcesywnie wzbogacana o nowe materiały przydatne użytkownikom. Współpraca z wieloma instytucjami, wyższymi uczelniami oraz organami nadzoru górniczego ugruntowała dobrą opinię o platformie, jako źródle rozległej i rzetelnej wiedzy górniczej.
